17 ΝΟΕΜΒΡΗ 1973

Ένα τρυφερό animation για μικρά και ...μεγάλα παιδιά

28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

Τι να πρωτοπεί κανείς και τι να αφήσει έξω από την σπουδαία αυτή επέτειο...

Ας ελπίσουμε ο πόνος που γεννιέται από την ανάμνηση των παθημάτων, ο πόνος που υπενθυμίζει τη δυστυχία, να σημάνει σε όλους
τη λύτρωση και την αφύπνιση

Η φρίκη του πολέμου...

"Εσύ ποτέ δε θα πεθάνεις.
Τον τόπο που σε γέννησε τον λεν
Ε λ λ ά δ α."

(Ηλίας Σιμόπουλος)

Ο παραλογισμός του φασισμού

και η τρυφερότητα της ανθρώπινης ψυχής....

Ο Ποιητής...

Aυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό,
αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτου απ’ τα ξένα βήματα,
αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο,
αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο.

Γιάννης Ρίτσος

Νόμπελ Λογοτεχνίας στο Γιώργο Σεφέρη

(με καθυστέρηση μίας ημέρας η ανάρτηση. Άρα, ΣΑΝ ΧΘΕΣ)

Στις 24 Οκτωβρίου 1963 ο Γιώργος Σεφέρης έγινε ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Οπως είχε ανακοινώσει τότε η Σουηδική Ακαδημία, ο Σεφέρης τιμάται με το βραβείο «για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες».

Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία του σπουδαίου ποιητή μας εδώ

ΝΟΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΣΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ

Στις 18 Οκτωβρίου του 1979, η Σουηδική Ακαδημία αναγγέλλει την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Οδυσσέα Ελύτη

“Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους. Είναι λίγοι. Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε. Είναι πολύ. Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι απλώς ένας σωρός από υλικά. Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες, το τελικό αποτέλεσμα. Ο παράδεισος ή η κόλαση που θα χτίσουμε. Εάν η ποίηση παρέχει μια διαβεβαίωση στους καιρούς τους duzttigez – σκληρούς – είναι ακριβώς αυτή: ότι, η μοίρα μας παρ’ όλα αυτά, βρίσκεται στα χέρια μας”

Οδυσσέα Ελύτη, «Λόγος στην Ακαδημία της Στοκχόλμης»

Διαβάστε περισσότερα αποσπάσματα από την ομιλία του Οδυσσέα Ελύτη κατά την απονομή του βραβείου εδώ

Για τους Έλληνες μετανάστες της Σουηδίας, εργάτες, κυρίως καθαριστές οι περισσότεροι, ήταν ένα μεγάλο γεγονός. Ένοιωθαν υπερηφάνεια, που ένας συμπατριώτης τους τιμήθηκε με το μεγαλύτερο βραβείο του κόσμου.

Θεωρούσαν ότι το βραβείο ήταν και δικό τους και σε ένα ρεπορτάζ στη σουηδική τηλεόραση στα στέκια των Ελλήνων: "Εμείς έχουμε ιστορία" έλεγαν. "Μη μας βλέπετε μόνο σαν σκουπιδιάρηδες". Και απήγγειλαν κάποιο στίχο από το Άξιον Εστί.

Ο Ελύτης ανταπέδωσε την αγάπη τους με μία επίσκεψη στην Ελληνική Κοινότητα Στοκχόλμης. Συγκινημένος και ο ίδιος έμεινε πολλές ώρες μαζί με τους μετανάστες.

Δείτε εδώ σε την ομιλία (σε γραπτό λόγο)

Ο Ελύτης «αντίπαλος» με τον Ρίτσο

Ο Ελύτης δεν ήταν ο μοναδικός Έλληνας υποψήφιος για το βραβείο, καθώς προτάθηκε και ο Γιάννης Ρίτσος.
Λέγεται μάλιστα ότι η πρόθεση της σουηδικής ακαδημίας ήταν να απονείμει το Νόμπελ και στους δύο, γι’ αυτό και έστειλε στην Ελλάδα τον φιλόλογο Ίνγκεμαρ Ρέντιν.

Ο Ρέντιν έκανε την επίσημη πρόταση στους δύο ποιητές, που συμφώνησαν χωρίς δεύτερη σκέψη ότι δεν θα μοιραστούν το βραβείο. Αυτό δεν σήμαινε ότι ήταν αντίπαλοι. Πολλοί εκπρόσωποι του πνευματικού χώρου έσπευσαν να συμφωνήσουν μαζί τους και στο τρόπο που αντιμετώπισαν το θέμα.

Ο Σουηδός φιλόλογος επηρέασε την απόφαση

Το Νόμπελ έπρεπε να απονεμηθεί σε έναν από τους δύο και ο Σουηδός φιλόλογος, λέγεται πως έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απόφαση.  Ο Ρέντιν, πριν τεθεί το «δίλημμα» είχε ήδη αρχίσει να μεταφράζει την ποίηση του Ελύτη και συγκεκριμένα το πρώτο βιβλίο από το «Άξιον Εστί», τη «Γένεση».

Όταν επέστρεψε στη Σουηδία, έδωσε τις μεταφράσεις στα μέλη της Ακαδημίας που χαρακτήρισαν το έργο του Ελύτη συγκλονιστικό και η πλάστιγγα έγειρε υπέρ του.

Υπήρξαν αρκετοί που υποστήριξαν ότι ο Ρίτσος έχασε το Νόμπελ για πολιτικούς λόγους, επειδή ήταν μάχιμος αριστερός.  Ο ίδιος ο Ρέντιν σε σχετικά πρόσφατη συνέντευξή του απάντησε κατηγορηματικά, όχι.  Η γνώμη του είναι πως ο Ρίτσος είχε γράψει πολύ ωραία ποιήματα, αλλά κανένα δεν φτάνει το «Άξιον Εστί».

Παρά το «κονταροχτύπημα» των δύο μεγάλων ποιητών, όταν τελικά το βραβείο κέρδισε ο Ελύτης, o Ρίτσος δήλωσε: “Η απονομή του βραβείου Νόμπελ στον μεγάλο μας Έλληνα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη δεν είναι μία τιμή προς τον Ελύτη, αλλά μία τιμή προς το ίδιο το Νόμπελ.”

Φυσικά υπήρξαν και αρκετοί επικριτές του Ελύτη, ενδεχομένως να ήταν και απογοητευμένοι θαυμαστές του Ρίτσου, που κατέκριναν την απόφαση της σουηδικής ακαδημίας.

Ο Ελύτης είπε αναφερόμενος στους επικριτές του: “αιώνες τώρα φωνάζω Ελληνικά κι ούτε που μου αποκρίνεται κανένας.”

ΠΗΓΕΣ:
ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
TVXS

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

" Το σύμβολο της δουλείας,*  ο αγκυλωτός σταυρός, που τέσσερα ολόκληρα χρόνια μόλυνε το σύμβολο του πνεύματος, την αιώνια Ακρόπολη, κατεβαίνει.

Ούτε φανφάρες, ούτε στρατηγοί. Μόνο ένας Γερμανός στρατιώτης που σκεπάζει την ντροπή του με το χιτλερικό του σάβανο...."

*και της δειλίας (θα συμπλήρωνα )

Ο ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΠΡΙΝ 76 ΧΡΟΝΙΑ

Σαν σήμερα Γερμανοί και Ιταλοί αεροπόροι που συνεργάζοντατν με τον Φράνκο κατα τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου (1936-1939) επιτέθηκαν κατά της Βάσκικης πόλης Γκουέρνικα.

Η «Επιχείρηση Επίπληξη» (Operation Rugen), όπως ονομάστηκε ο βομβαρδισμός της Guernica, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της 26ης Απριλίου, 1937, από τις 16:30 έως τις 19:00.

Ήταν κυριολεκτικά ένας περίπατος για τους πιλότους, καθώς η πόλη ήταν ανοχύρωτη. Οι βομβαρδισμοί ήταν καταιγιστικοί και ανηλεείς, με αποτέλεσμα η πόλη σχεδόν να ισοπεδωθεί και από τις μεγάλες πυρκαϊές που ακολούθησαν. Τα θύματα από τους βομβαρδισμούς ανήλθαν σε 1654 νεκρούς και 889 τραυματίες, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσαν οι αρχές. Πρόσφατες έρευνες μειώνουν τον αριθμό των νεκρών, το πολύ στους 300.

Όπως και σε ανάλογες περιπτώσεις την Ελλάδα, η Δημοκρατική Γερμανία ζήτησε συγγνώμη για τις ωμότητες που διέπραξαν οι ναζιστές στην Ισπανία. Στην 60η επέτειο του βομβαρδισμού της Γκουέρνικα το 1997, ο γερμανός πρόεδρος Ρόμαν Χέρτζοχ με επιστολή τους προς τους επιζώντες τούς «έτεινε χείρα φιλίας και συμφιλίωσης, εξ ονόματος του γερμανικού λαού». Το 1998 η γερμανική Βουλή με απόφασή της αφαίρεσε όλα τα ονόματα των μελών της Λεγεώνας Κόνδωρ, που είχαν δοθεί σε γερμανικά στρατόπεδα

Λέγεται, τέλος, ότι όταν κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Γερμανοί εισέβαλαν στο Παρίσι, 
με στόχο την κατάσχεση καλλιτεχνικών θησαυρών, ένας Γερμανός αξιωματικός έδειξε στον Πικάσο τον

πίνακα αυτόν και τον ρώτησε: δικό σας έργο; 

«Όχι, δικό σας!» ήταν η απάντηση.

Από το 1992 κοσμεί 
το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης 
Βασίλισσα Σοφία της Μαδρίτης.

τα αποσπάσματα και ολόκληρο το άρθρο εδώ:

"Οταν σφίγγουν το χέρι,

ο ήλιος είναι βέβαιος για τον κόσμο"

http://www.snhell.gr/anthology/writer.asp?id=41

...όταν τα ΛΟΓΙΑ γίνονται ΠΡΑΞΕΙΣ...

ΟΧΙ

...σεβασμός  κι  ευγνωμοσύνη...

12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1944

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΖΥΓΟ

" ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ "

Αφιέρωμα από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος με θέμα τη χρονική περίοδο της κατοχής 

αλλά και της απελευθέρωσης.

Πηγή: http://www.huffingtonpost.gr/2015/10/11/story_n_8275832.html

Εξαιρετικό υλικό για το ίδιο θέμα: http://freeathens44.org/

9   ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ   1922

"Καραβάνια θλιβερά σερνότανε στα σοκάκια σαν μια σειρά κάμπιες. Κορμιά κυρτωμένα, πρόσωπα χολιασμένα, χαλκοπράσινα, χείλη ξερά, ασπρισμένα. Ήτανε πρόσφυγες που φτάσανε απ' το εσωτερικό. Σέρνανε μαζί τους μπόγους, τσομπλέκια, μπαούλα, κονίσματα, φορεία μ' αρρώστους, κατσίκες, κότες, σκύλους. Οι εκκλησιές, οι στρατώνες, τα σκολειά, οι αποθήκες, οι φάμπρικες, όλα γέμισαν πρόσφυγες, βελόνι νά  'ριχνες δε θά ΄πεφτε"

Διδώ Σωτηρίου

" Πρόσφυγες που ξεκινούσαν από μέρη που βρίσκονταν μέχρι και 240 χιλιόμετρα στο εσωτερικό κατευθύνονταν κοπαδιαστά προς τα παράλια και τη Σμύρνη. Στην αρχή έφταναν με τα τακτικά δρομολόγια των τρένων ή με τις άμαξες. Κουβαλούσαν μπόγους με κουβέρτες και χράμια, λίγα σκεύη που είχαν πάρει από τα σπίτια τους, ίσως και μερικά ζώα. Καθώς η μακρινή πραγματικότητα του πολέμου ολοένα πλησίαζε, η φυγή του κόσμου ακολουθούσε ξέφρενο ρυθμό: δέκα, μετά είκοσι, κατόπιν τριάντα χιλιάδες πρόσφυγες την ημέρα. Οι λίγες αποσκευές που όλο και λιγόστευαν προμήνυαν το τρελό φευγιό που θα ακολουθούσε μπροστά στη φωτιά και τη σφαγή. Το χάραμα της 7ης Σεπτεμβρίου βρήκε ολότελα απογυμνωμένα πλήθη ανθρώπων που παρέπαιαν, γυναίκες που θρηνούσαν την πρώτη τους οικογενειακή τραγωδία, μανάδες χωρίς φαΐ για τα μωρά τους, οι οποίες είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα μεγαλύτερα παιδιά τους σε χωριά στο δρόμο. Η μεγάλη προκυμαία της Σμύρνης είχε γεμίσει πλέον ασφυκτικά από εξόριστους που κατασκήνωναν και κοιμούνταν εκεί απλώνοντας χράμια και κουβέρτες για να προφυλαχτούν από το λιοπύρι…"

(Μέλβιλ Τσάτερ, δημοσιογράφος του National Geographic).

" Η πόλη άρχισε να γεμίζει πρόσφυγες από την ενδοχώρα. Έφταναν στη Σμύρνη κατά χιλιάδες και κατασκήνωναν στην παραλία. Είχαν γεμίσει τις εκκλησίες, τα σχολεία και τις αυλές της Y.M.C.A. και της Y.W.C.A. (τις αμερικανικές ΧΑΝ) καθώς και τα αμερικανικά σχολεία. Κοιμούνταν όπου έβρισκαν, ακόμη και στο δρόμο. Τις πρώτες μέρες πολλοί από αυτούς έβρισκαν ακόμη τρόπο να φύγουν με ατμόπλοια και άλλα πλωτά μέσα. Η αποβάθρα όμως γέμισε πολύ γρήγορα πρόσφυγες φορτωμένους τα απομεινάρια της περιουσίας τους. Παρουσίαζαν αξιοθρήνητο θέαμα. Όποιος άνθρωπος δεν έχει πάθει «ανοσία» μετά το Μεγάλο Πόλεμο, ένιωθε να του ραγίζει η καρδιά στη θέα εκατοντάδων αβοήθητων παιδιών…"

 (Τζόρτζ Χόρτον, Πρόξενος των ΗΠΑ στη Σμύρνη).

" Άλλοι πηδούν, σαλτάρουν σε ατμάκατους που διασχίζουν γοργά τα νερά κοντά στην προκυμαία, σε ρυμουλκά, φορτώνονται έτσι οι βάρκες, που βουλιάζουν από το βάρος τους, άλλοι κρέμονται οι μισοί μέσα στο νερό, άλλοι έως τον λαιμόν, άλλοι πνίγονται σωρηδόν μ’ ένα ξεφώνημα που σβήνει και εξαφανίζεται μαζί τους στον βυθό, και άλλοι σκαρφαλώνουν στα πλοία, τα γεμίζουν, στοιβάζονται στ’ αμπάρια τους, κρέμονται στα κατάρτια, στις σκάλες, πιάνονται από τα σκοινιά. Άλλοι παίρνουν την σκληρή απόφαση να προχωρήσουν πεζή προς τον Τσεσμέ. Προς τα εκεί τραβούν από προχθές ακατάπαυστα, μια ατελείωτη πένθιμη συνοδεία, αυτοκίνητα αμάξια, κάρα, άλογα, υποζύγια, ποδήλατα. Πολλοί πέφτουν στον δρόμο άλλοι κουτσαίνουν, άλλοι κοντοστέκονται, αλλά κανείς δεν τολμά ν’ αποφασίσει να κάτσει πουθενά για να ξεκουραστεί..."

(Κώστας Αθάνατος, δημοσιογράφος του «Ημερήσιου Τύπου»).

Ο πρόλογος έχει γραφεί. Ακολουθεί το κύριο μέρος του 

δράματος με την είσοδο των Τούρκων στη Σμύρνη, 

στις 9 Σεπτεμβρίου, σαν σήμερα.

10 Ιουνίου 1944

Η σφαγή αμάχων από τους Ναζί στο Δίστομο.

Η δύναμη των εικόνων για άλλη μια φορά ξεπερνά τα λόγια...

Η μουσική και η ποίηση με ακόμη μεγαλύτερη ίσως δύναμη βοηθούν τη μνήμη και την ψυχή να μην ξεχάσουν ΠΟΤΕ...

Στίχοι: Νίκος Καββαδίας

Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος

Εκτέλεση: Γιάννης Κούτρας

Ανέμισες για μια στιγμή το μπολερό

και το βαθύ πορτοκαλί σου μεσοφόρι

Αύγουστος ήτανε δεν ήτανε θαρρώ

τότε που φεύγανε μπουλούκια οι σταυροφόροι

Παντιέρες πάγαιναν του ανέμου συνοδειά

και ξεκινούσαν οι γαλέρες του θανάτου

στο ρογοβύζι ανατριχιάζαν τα παιδιά

κι ο γέρος έλιαζε, ακαμάτης, τ'αχαμνά του

Του ταύρου ο Πικάσο ρουθούνιζε βαριά

και στα κουβέλια τότε σάπιζε το μέλι

τραβέρσο ανάποδο, πορεία προς το βοριά

τράβα μπροστά, ξοπίσω εμείς και μη σε μέλει

Κάτω απ' τον ήλιο αναγαλιάζαν οι ελιές

και φύτρωναν μικροί σταυροί στα περιβόλια

τις νύχτες στέρφες απομέναν οι αγκαλιές

τότες που σ' έφεραν, κατσίβελε, στη μπόλια

Ατσίγγανε κι αφέντη μου με τι να σε στολίσω;

φέρτε το μαυριτάνικο σκουτί το πορφυρό

στον τοίχο της Καισαριανής μας φέραν από πίσω

κι ίσα ένα αντρίκειο ανάστημα ψηλώσαν το σωρό.

Κοπέλες απ' το Δίστομο, φέρτε νερό και ξύδι

κι απάνω στη φοράδα σου δεμένος σταυρωτά

σύρε για κείνο το στερνό στην Κόρδοβα ταξίδι

μέσα απ' τα διψασμένα της χωράφια τα ανοιχτά

Βάρκα του βάλτου ανάστροφη

φτενή δίχως καρένα

σύνεργα που σκουριάζουνε σε γύφτικη σπηλιά

σμάρι κοράκια να πετάν στην έρημην αρένα

και στο χωριό να ουρλιάζουνε τη νύχτα εφτά σκυλιά.

"......δεν υπάρχει αληθινός ποιητής που να μην είναι επαναστάτης"

Σαν σήμερα, στις 5 Ιουνίου του 1898 γεννήθηκε στην Ανδαλουσία ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Γιoς αγρότη και δασκάλας πιάνου, ποιητής, συγγραφέας και μουσικός. Εγκατέλειψε τις σπουδές του στη νομική για να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία, τη μουσική και τη ζωγραφική.

Το 1919, εγκαταστάθηκε στη Φοιτητική Κατοικία του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, που τότε λειτουργούσε ως ανοιχτό πανεπιστήμιο, πολιτιστικό κέντρο, της ισπανικής πρωτεύουσας. Εκεί συνάντησε τον Σαλβαδόρ Νταλί, τον σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ, τον ποιητή Ραφαέλ Αλμπέρτι και τον Χιμένεθ. Την ίδια περίοδο συνέθεσε τα πρώτα του ποιήματα που κυκλοφόρησαν το 1921, με τίτλο Βιβλίο Ποιημάτων. Λίγο νωρίτερα, το 1918, είχε δημοσιεύσει το έργο Εντυπώσεις & Τοπία περιδιαβαίνοντας την Καστίλη.

 Η συνέχεια εδώ

Γλέζος και Σάντας κατεβάζουν τη σβάστικα από την Ακρόπολη σαν σήμερα στις 30 Μαΐου 1941

Με μια ενέργεια που προκάλεσε παγκόσμιο θαυμασμό οι φοιτητές τότε Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας κατεβάζουν από την Ακρόπολη τη γερμανική σημαία στις 30 Μαΐου 1941. Ήταν ξημερώματα της 30ης Μαΐου 1941 όταν οι δύο 19χρονοι νέοι σκαρφαλώνουν στον Ιερό Βράχο και κατευθύνονται προς τον Παρθενώνα με στόχο να κατεβάσουν τη γερμανική σημαία του Γ' Ράιχ.

Διαβάστε www.koutipandoras.