ΠΡΟΤΥΠΑ - ΕΙΔΩΛΑ

Θανάσης Ξάνθος,  δημοσιογράφος     

«Η ανάπτυξη ειδώλων και προτύπων αποτελεί ανάγκη των ανθρώπων, με σκοπό την διαμόρφωση της κοινωνικής τους συνείδησης και της προσωπικότητας τους. Κατά πόσο όμως, τα είδωλα της δικής μας εποχής, συνάδουν με αυτά των προηγούμενων εποχών; Σίγουρα θα θυμόμαστε από συζητήσεις με φίλους, οικογένεια και συγγενείς, την αναφορά σε είδωλα από τον χώρο του κινηματογράφου, της τηλεόρασης, της μουσικής,  του αθλητισμού, κλπ. Είδωλα που σημάδεψαν την παιδική κι εφηβική μας ηλικία και μας ακολουθούν ακόμη και σήμερα. Σήμερα που η εποχή και τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Είδωλα στην ζωή μας, βέβαια, μπορεί να αποτελούν και άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από τα φώτα και δεν είναι διάσημοι, αλλά άνθρωποι που μας αγαπούν, μας φροντίζουν και θέλουν το καλό μας. Τα χαρακτηριστικά που παρατηρούνται στα σημερινά είδωλα των ανθρώπων και κυρίως των νέων, ποικίλουν και υστερούν σε ποιότητα. Προβάλλονται συνεχώς πρότυπα που διακρίνονται για την ύπαρξη καταναλωτικών αναγκών της σύγχρονης κοινωνίας. Μοντέλα, που η εξωτερική τους εμφάνιση έχει μεγαλύτερη σημασία από την μόρφωση, είδωλα που προάγουν με κάθε τρόπο τον ατομικισμό, την βία, τον φανατισμό, την κερδοσκοπία και το εύκολο χρήμα. Το είδωλο που μπορεί να θεωρηθεί από κάθε άνθρωπο, ως το τέλειο και ιδανικό παράδειγμα για να το μιμηθεί κανείς, είναι εκείνο που γαλουχεί το άτομο με τα ‘’πρέπει’’ και τα ‘’μη’’».

Γιώργος Αγγελίδης, συγγραφέας 

«Σε κάθε εποχή νομίζω υπάρχουν είδωλα γιατί σε κάθε εποχή υπάρχουν όνειρα. Όνειρα που κάποιοι είχαν την τύχη και το ταλέντο να πετύχουν στην όμορφη πορεία της δημιουργίας. Όνειρα που κάποιοι άλλοι, που μόλις ξεκινάνε το ταξίδι των κατορθωμάτων, βλέπουν ενσαρκωμένα σε εκείνους και παίρνουν δύναμη, κουράγιο κι έμπνευση να τα πραγματοποιήσουν. Ενώ, όμως, το να θαυμάζει κάποιος και να μιμείται είναι κάτι όμορφο, εύκολα κανείς πέφτει στην παγίδα της αντιγραφής. Τα προσωπικά μου είδωλα είναι: επαγγελματικά, η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ γιατί πήρε όλες τις δυσκολίες που η ζωή έφερε στο δρόμο της και τις μετέτρεψε σε κάτι τόσο μαγικό. Είδωλο ζωής είναι ο παππούς μου, γιατί βρίσκω ανεκτίμητο να έχεις ζήσει τόσα πράγματα, καλά και άσχημα, όπως άλλωστε είναι η ζωή, ώστε κάθε στιγμή να έχεις μια ταιριαστή ιστορία να αφηγηθείς. Τέλος, δε θα μπορούσα να αφήσω απ’ έξω το ηθικό μου είδωλο, που ίσως είναι και το σημαντικότερο. Αυτή είναι η μητέρα μου που από μικρό με έμαθε πως μεγαλύτερης σημασίας, πάνω από επιτυχίες οικονομικές και επαγγελματικές, είναι να παραμένεις πιστός στις αρχές σου με κάθε κόστος».

Μίνα Καλογερά, φοιτήτρια Θεολογίας

«Για τους νέους  του σήμερα είναι πολύ δύσκολο να μιλήσεις με βεβαιότητα. Προσωπικά τουλάχιστον, δεν έχω είδωλα με τη στενή έννοια. Πάντα περνούσα ξυστά από όλα αυτά. Έχω όμως περιστασιακά ανθρώπους που είναι σαν σύμβολα για τις εκάστοτε περιστάσεις, για κάποια έξτρα βοήθεια. Ως φοιτήτρια Θεολογίας τα πρώτα εξάμηνα τα πέρασα φέρνοντας βόλτες στα αμφιθέατρα, προσπαθώντας να βρω ένα κίνητρο για να μην τα παρατήσω. Δεν είχα καμία διάθεση για Πατρολογία, Χριστιανική ηθική, Δογματική ή Εκκλησιαστικές Ιστορίες. Η άρνηση ήταν τόσο μεγάλη που οι εξεταστικές ήταν κάτι παραπάνω από απλή καταπίεση. Εκεί περίπου βγήκε ο δίσκος Suburbs των Arcade Fire. Άρχισα να πωρώνομαι και να διαβάζω για αυτούς. Η πρώτη λεπτομέρεια στην οποία στάθηκα ήταν ότι ο Win Butler είναι

θεολόγος και σπούδασε στο Mc Gill religious studies. Δεν είναι ακριβώς το ίδιο, άλλα δεν με νοιάζει. Μου έδωσε δύναμη να διαβάσω και να περάσω 44 μαθήματα και να μου μένουν 4 για πτυχίο τη στιγμή που μιλάμε. Είναι λίγο παράξενο, αλλά συνδέθηκα κατά κάποιο τρόπο μαζί του και είδα με περισσότερη δεκτικότητα ότι μου προσφέρονταν στην παρούσα φάση.

 Στέργια Κάββαλου, συγγραφέας

«Είδωλο: πρόσωπο που γίνεται αντικείμενο υπερβολικής αγάπης και λατρείας. Είδωλο: μορφή άυλη, πλάσμα της φαντασίας. Έτσι λέει το λεξικό και από εκεί θα το πάρω κι εγώ. Δεν ξέρω πώς γίνεται να λατρεύεις τόσο πολύ κάποιον που τις περισσότερες φορές γνωρίζεις μόνο μέσα από το έργο του, πώς γίνεται να αγαπάς με πάθος χωρίς να υπάρχει interaction σε πρακτικό επίπεδο. Και για να πω και την αλήθεια με τρομάζει κάπως. Μοιάζει με τη θρησκεία. Ίδια ανάγκη να υπάρχει κάποιος καλύτερος, κάτι πιο μεγάλο από εσένα, κάτι όμως de facto απόμακρο που δεν θα χειροπιάσεις ποτέ αλλά που από αυτό πιάνεσαι για να έχεις στο τέλος του δρόμου κάπου να πας. Είδωλο: εικόνα που εμφανίζεται σε διάφορες επιφάνειες. Ό,τι και όποιος σε συγκινεί, αποτυπώνεται πάνω σου επειδή εσύ το επιτρέπεις να γίνει. Και αυτό είναι γλυκό, γιατί σου υπενθυμίζει ότι δεν είσαι μόνος. Ότι είσαι σύνθεση και θραύσμα μαζί.

Υγ1: μακριά από pop, μιντιακές περσόνες, money money money, ελκυστικές μόνο για τους εφήβους.

Υγ2: Κι εγώ έκλαψα όταν πέθανε ο Ρίβερ Φοίνιξ, ακόμα περισσότερο όταν αυτοκτόνησε ο Κομπέιν αλλά ήμουν 12».

Βασίλης Βαμβακάς, καθηγητής στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου

«Είναι αρκετά δεδομένη πλέον η άποψη ότι τα είδωλα στο σύγχρονο κόσμο που κυριαρχείται από τα ΜΜΕ είναι ρευστά και παροδικά. Οι νέοι δεν έχουν ήρωες (μεγάλα και σταθερά πρότυπα όπως στο παρελθόν πράγματι), αλλά φτιάχνουν εύκολα μικρά ή μεγάλα είδωλα, εθνικής ή παγκόσμιας εμβέλειας. Ο κόσμος των fan είναι ακριβώς αυτή η τάση για συγκρότηση ταυτότητας επάνω σε εφήμερες προσωπικότητες και αφηγήσεις των ΜΜΕ. Είναι ένας δυναμικός κόσμος που δεν περιλαμβάνει μόνο νέους σε ηλικία αλλά και όσους εμπλέκονται ενεργητικά στη σύγχρονη δημοφιλή κουλτούρα που δεν θέλει παθητικούς δέκτες αλλά ενεργούς χρήστες».

Πηγή : LIFO